Deprem hem bireysel hem de kurumsal düzeyde toplumsal yapý üzerinde derin izler býrakýr. 6 Þubat 2023 tarihinde Türkiye’de 11 ili etkileyen ve 50 binden fazla can kaybýna neden olan Kahramanmaraþ Pazarcýk merkezli depremlerin de neden olduðu can ve mal kayýplarýnýn yaný sýra toplumsal yapýda meydana getirdiði dönüþüm de üzerinde düþünülmesi gereken konulardandýr. Merkez üsleri Kahramanmaraþ'ýn Pazarcýk ve Elbistan ilçeleri olan, 7.7 ve 7.6 büyüklüklerindeki depremler ve sonrasýndaki artçý depremler 15 milyona yakýn nüfusun yaþadýðý 11 ilimizde (Kahramanmaraþ, Hatay, Gaziantep, Adýyaman, Malatya, Kilis, Þanlýurfa, Adana, Osmaniye, Diyarbakýr, Elazýð) büyük bir yýkýma ve can kaybýna yol açmýþtýr. Sosyolojinin bir alt dalý olan afet sosyolojisi bize depremlerin fiziksel yýkýmýnýn ötesinde insanlarýn afetlerle nasýl baþa çýktýklarýný, hükümetlerin ve kurumlarýn tepkilerini ve bu tür olaylardan kaynaklanabilecek uzun vadeli sosyal, siyasal ve ekonomik dönüþümleri anlama ve bu her bir boyutun birbiriyle olan karþýlýklý etkileþimini keþfetme imkâný vermektedir. Depremin etkileri içinde yaþanýlan toplumun kültürel deðerlerinin, inançlarýnýn, sosyal normlarýnýn ve siyasal yapýsýnýn þekline göre farklýlýklar göstermektedir. Bu etkiler en hýzlý ve en belirgin þekilde medya ve sosyal medya platformlarýnda ve internet sitelerinde kendine yer bulmaktadýr. Bu çalýþma söz konusu mecralarda deprem ile iliþkiselliði yüksek “yaþlý kýrýlganlýðý”, “sosyal baðlar”, “sosyal kalkýnma” ve “sosyal sürdürülebilirlik” kavramlarý mercek altýna alýnarak içerik analizi tekniðiyle depremin toplumsal etkilerini araþtýrmayý amaçlamaktadýr. Bu amaca ulaþmak için 100’e yakýn Türkçe ve Ýngilizce internet sitesi ve platform incelenmiþtir. Sonuç olarak depremin “yaþlý kýrýlganlýðý”, “sosyal baðlar”, “sosyal kalkýnma” ve “sosyal sürdürülebilirlik”le doðrudan ilintili olduðu, gri literatür kapsamýndaki internet kaynaklarýnda da bu iliþkiselliðin sýklýkla yer aldýðý gözlemlenmiþtir.
Anahtar Kelimeler: 6 Þubat Depremleri, Sosyal Baðlar, Yaþlý Kýrýlganlýðý, Sosyal Kalkýnma, Sosyal Sürdürülebilirlik
|
