Performans sunumu yapan sporcular ve sanatçılar genellikle işleri gereği izleyici önünde performans sergilemek zorundadırlar, bu durum onların yüksek baskı ve endişe yaşamalarına ve sonunda performanslarına zarar verebilecek olumsuzluklara neden olabilmektedir. Psikologlar, yüksek becerilere ve iyi performans gösterme motivasyonuna rağmen beklenenden daha kötü performans göstermeyi ifade eden bu fenomeni "baskı altında boğulma" (choking under pressure) olarak adlandırdılar.
Boğulma olgusu çoğunlukla spor alanında incelenmiştir, ancak performans sanatlarında da baskı altında performans düşüşünün söz konusu olduğu bilinen bir gerçekliktir. Bu düşüşün birçok nedeni olmasına karşın, bireyin bu parametrelerden zamana bağlı olarak kazandığı beceriler nedeniyle daha az etkilenmesi gerektiği düşünülmektedir.
Oyunculuk ve spor alanlarında bulunan benzerlikler nedeniyle araştırmacılar spor psikolojisi alanındaki uygulamalarını performans sanatları alanına aktarmaya ve özellikle onları (sanatçıları) baskı altındaki performansları sırasında test etmeye başladıklarında, boğulmayı önlemek için tasarlanan uygulamaların, sanat alanındaki performans kalitesi üzerinde büyük bir etkisi olmadığı gözlemlenmiştir. Spor alanında yapılan ve oldukça yararlı bulunan bu uygulamaların sanat alanındaki etkisi çok daha az olmuştur.
Başarısızlık korkusunun; oyuncu ve sporcunun, performans sırasında odaklanma ve bu odaklanmayı sürdürülebilir kılma yeteneklerine doğrudan etki eden baş psikolojik suçlu olduğu ifade edilmiştir. Olumlu ve olumsuz duygu çalışmaları ve Optimal Enerji Profilleri, oyuncuların ve sporcuların kendilerini en iyi performans düzeyine götürecek olan, bireysel, duygu ve biliş yöntemlerini belirlediklerinde en mükemmel performanslarını gösterdikleri bilinen bir gerçekliktir. Başarısızlık korkusu; bir çok oyuncu ve sporcunun başa çıkamadığı yüksek yoğunlukta ve istenmeyen stres kaynakları yaratmaktadır. Buna karşın, bir çok sporcu gergin ve sinirli olma durumunun, performansları için daha yapıcı olduğunu belirtmektedirler. ORCID NO: 0000-0003-4989-4554
Anahtar Kelimeler: Oyunculuk, Sporcular, Stres, Korku
|
